περί κακολογίας

Επίκτητου Εγχειρίδιον, 42

Ὅταν σέ τις κακῶς ποιῇ ἢ κακῶς λέγῃ,
μέμνησο, ὅτι καθήκειν αὐτῷ οἰόμενος ποιεῖ ἢ λέγει.
οὐχ οἷόν τε οὖν ἀκολουθεῖν αὐτὸν τῷ σοὶ φαινομένῳ,
ἀλλὰ τῷ ἑαυτῷ,
ὥστε, εἰ κακῶς αὐτῷ φαίνεται,
ἐκεῖνος βλάπτεται, ὅστις καὶ ἐξηπάτηται.
καὶ γὰρ τὸ ἀληθὲς συμπεπλεγμένον ἄν τις ὑπολάβῃ ψεῦδος,
οὐ τὸ συμπεπλεγμένον βέβλαπται, ἀλλ' ὁ ἐξαπατηθείς.
ἀπὸ τούτων οὖν ὁρμώμενος πρᾴως ἕξεις πρὸς τὸν λοιδοροῦντα.
ἐπιφθέγγου γὰρ ἐφ' ἑκάστῳ ὅτι ‘ἔδοξεν αὐτῷ’.

Όταν ένας σε κακοποιεί ή σε κακολογεί, θυμήσου ότι το κάνει επειδή νομίζει ότι αυτό είναι το σωστό. Δεν είναι δυνατό βέβαια ν΄ακολουθεί αυτό που πιστεύεις εσύ και όχι αυτό που πιστεύει ο ίδιος. Ώστε, αν αυτό που πιστεύει είναι στραβό, εκείνος ζημιώνεται που έχει απατηθεί. Γιατί, αν στο συλλογισμό του δεν διακρίνει την αλήθεια και την πάρει για ψέμα, δεν ζημιώνεται η αλήθεια, αλλά αυτός που γελάστηκε. Πάρε λοιπόν αυτά ως βάση και θα υποφέρεις με υπομονή να σε κακολογούν, λέγοντας σε κάθε περίσταση: "Έτσι το έκρινε αυτός".

When someone treats you badly or speaks badly,
remember that thinking it is proper they do or say so.
So they are not able to follow what appears so to you,
but to themselves,
so that, if it appears wrong to them,
they are hurt, who are also deceived.

For if someone supposes that a compound truth is false,
the compound truth is not hurt, but the one deceived.
So starting from this you will be gentle to the insulting.
For declare each time, "It seemed so to them."